ξενάγηση

Ο τρίτος Πολιτιστικός Περίπατος του Συλλόγου μας για φέτος, πραγματοποιήθηκε την 29.05.2023 με μεγάλη συμμετοχή μελών. Η ξενάγηση ανέδειξε το έργο του Δημήτρη Πικιώνη, εικαστικού-αρχιτέκτονα που σχεδίασε και διαμόρφωσε τον περιβάλλοντα χώρο της Ακρόπολης συμπεριλαμβανομένου του περιπάτου στον λόφο του Φιλοπάππου. Μας ξενάγησε η κα Θεοδώρα Παπαχρήστου, ΜΑ Αρχαιολόγος – Ιστορικός Τέχνης, στην οποία είμαστε ευγνώμονες!

Με αφετηρία τον ανδριάντα του στρατηγού Μακρυγιάννη και τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης σταθερά να μας συντροφεύει, περπατήσαμε στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, έναν άξονα που συνδέει σαν νήμα την ιστορία της Αθήνας – το ένδοξο αρχαίο παρελθόν της με τη νεότερη ιστορία της. Γνωρίσαμε μνημεία άλλων εποχών, που είτε θαυμάζουμε μέχρι σήμερα ακέραια είτε χρειάστηκε να τα αναπλάσουμε στη φαντασία μας: κτήρια από την πρώτη οθωνική περίοδο, τον ώριμο Νεοκλασικισμό, τις αρχές του 20ού αιώνα, την περίοδο του μεσοπολέμου μέχρι και τη δεκαετία του ‘60. Ταξιδέψαμε σε σημαντικές στιγμές της ιστορίας τους, γνωρίσαμε το αρχιτεκτονικό τους ύφος και τους δημιουργούς που τα σχεδίασαν, μάθαμε για τους ξεχωριστούς ενοίκους και τη δική τους ιστορία.

Στο μέσον περίπου του Αθηναϊκού Περιπάτου ξεκινήσαμε να περπατάμε στα λιθόστρωτα μονοπάτια που σχεδίασε και διαμόρφωσε πριν από 65 χρόνια ο Δημήτρης Πικιώνης. Ήρθαμε σε βιωματική επαφή με το έργο της διαμόρφωσης των χώρων γύρω από την Ακρόπολη και στον λόφο του Φιλοπάππου και γνωρίσαμε τον δημιουργό πίσω από το έργο, έναν εμπνευσμένο αρχιτέκτονα, ζωγράφο, αλλά κυρίως στοχαστή, που οραματίστηκε να συνδέσει το οικουμενικό πνεύμα με το πνεύμα της εθνότητας, πάντα με σεβασμό στη φύση, την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου. Η ανάβασή μας ολοκληρώθηκε στο Άνδηρο, με την επιβλητική θέα προς τον Βράχο της Ακρόπολης και τη σκέψη του Πικιώνη πως «τίποτα δεν υπάρχει μόνο του, αλλά τα πάντα είναι μέρος μιας καθολικής αρμονίας».

Ο δεύτερος πολιτιστικός περίπατος, που οργανώθηκε από τον Σύλλογο Υποτρόφων του ΙΚΥ, έλαβε χώρα το Σάββατο 13.05.2023, με θέμα την Αρχαία Αγορά της Αθήνας. Μας ξενάγησε η κα Αναστασία Θάνου, Ιστορικός Τέχνης – Διπλωματούχος Ξεναγός, την οποία ευχαριστούμε θερμά!

Οι περιηγητές ξεναγήθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο, όπου πολίτες, μέτοικοι, δούλοι και ξένοι, που συγκεντρώνονταν εδώ καθημερινά, συμμετείχαν, ο καθένας με τον τρόπο του, σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων: πολιτικές επαφές και αποφάσεις, διοικητικά καθήκοντα και δίκες, εμπορικές συναλλαγές, θρησκευτικές τελετές, αθλητικούς αγώνες και θεατρικές παραστάσεις, στρατιωτικά γυμνάσια, διαβουλεύσεις και συζητήσεις κάθε είδους. Γύρω από αυτό το ευρύ τετράγωνο πλάτωμα ιδρύθηκαν τα περισσότερα κτήρια που αποτέλεσαν τις έδρες των θεσμών του δημοκρατικού πολιτεύματος: το βουλευτήριο, τα γραφεία των επιτροπών και αξιωματούχων, τα κρατικά αρχεία, το νομισματοκοπείο, τα δικαστήρια. Οι στοές που περιστοίχιζαν την Αγορά αποτελούσαν προστατευμένους και φιλόξενους χώρους συναντήσεων, συζητήσεων και μαθημάτων φιλοσοφίας. Πολυάριθμα ιερά και βωμοί εξυπηρετούσαν τις λατρευτικές ανάγκες των Αθηναίων. Υπέροχα έργα τέχνης και μνημεία μαρτυρούσαν τις εξαιρετικές επιδόσεις στις καλές τέχνες και υπενθύμιζαν την ένδοξη ιστορία της πόλης. Στα καταστήματα της Αγοράς, σε τέντες και πάγκους, αγγειοπλάστες, υποδηματοποιοί, χαλκουργοί, γλύπτες, βιβλιοπώλες, ανθοπώλες, αρωματοπώλες, αγρότες και άλλοι πολλοί πωλούσαν τα αγαθά τους.

Το ραντεβού ήταν 10:30 στην είσοδο της Αρχαίας Αγοράς επί της οδού Αδριανού. Η πρώτη μας στάση έγινε στην κάτοψη του αρχαιολογικού χώρου, η οποία μας βοήθησε ως προς την τοποθέτησή μας στον χώρο και την ταύτιση των μνημείων. Στη συνέχεια κατηφορίσαμε στην αρχαία πόλη, αφήνοντας πίσω μας τη σύγχρονη Αθήνα. Στη λεγόμενη Οδό των Παναθηναίων, μια από τις σημαντικότερες οδικές αρτηρίες της αρχαίας πόλης, την οποία ακολουθούσε κάθε τετραετία η φημισμένη πομπή των Μεγάλων Παναθηναίων, έγινε σύντομη αναφορά στη λαμπρή αυτή γιορτή προς τιμή της Θεάς Αθηνάς. Κατευθυνόμενοι δυτικά, μιλήσαμε για το Ωδείον του Αγρίππα, το Μνημείο των Επωνύμων Ηρώων, τον Ναό του Απόλλωνος Πατρώου, τον Βωμό των 12 Θεών, καθώς και για τα σημαντικότερα διοικητικά κτίρια της πόλης, όπως η Θόλος, το Μητρώο και το Βουλευτήριο. Έπειτα ανεβήκαμε στο λόφο του Αγοραίου Κολωνού, όπου δεσπόζει ο καλύτερα διατηρημένος δωρικός ναός στον ελλαδικό χώρο και όπου συλλατρεύονταν ο Ήφαιστος (προστάτης των μεταλλουργών) και η Αθηνά (προστάτιδα των τεχνιτών). Τέλος, κατευθυνθήκαμε στη Στοά του Αττάλου, που σήμερα στεγάζει το Μουσείο της Αρχαίας Αγοράς.

Στη βόλτα μας στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας, είδαμε τα ερείπια ενός τόπου γεμάτου με 5000 χρόνια ιστορίας. Ελάχιστα σώζονται από την αρχαιότητα, ενώ η Αγορά σταδιακά εγκαταλείφθηκε, λόγω των διαδοχικών 2 επιδρομών των Περσών, των Ρωμαίων, των Ερούλων και των Σλάβων. Η σημερινή Αγορά είναι ένα ήσυχο, αλλά συνάμα υποβλητικό σημείο στη σκιά της Ακρόπολης, που μας καλεί να περιπλανηθούμε στα βήματα μεγάλων πολιτικών και ρητόρων, όπως ο Περικλής και ο Δημοσθένης, φιλοσόφων, όπως ο Σωκράτης και ο Πλάτωνας, ποιητών και θεατρικών συγγραφέων όπως ο Αισχύλος και ο Σοφοκλής και καλλιτεχνών όπως ο Πραξιτέλης, που άφησαν το στίγμα τους κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ., όταν η Αθήνα ήταν η πρώτη πόλη-κράτος στην Ελλάδα. Όλοι τους μαζί με το πλήθος ανώνυμων σήμερα αλλά παντοδύναμων τότε πολιτών που συμμετείχαν στους θεσμούς της άμεσης Αθηναϊκής Δημοκρατίας, έθεσαν τις βάσεις του κλασικού πολιτισμού, ο οποίος διαδόθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο στα πέρατα της οικουμένης.